Powieść „Ciemno, prawie noc” Joanny Bator to polska książka roku 2013. Jury 17. edycji Nagrody Literackiej NIKE nagrodziło dzieło polskiej pisarki i publicystki nie tylko za podejmowaną tematykę, ale również wielobarwność języka. Laureatka otrzymała statuetkę dłuta prof. Gustawa Zemły oraz czek na 100 tysięcy złotych.
W laudacji wygłoszonej przez przewodniczącego jury Tadeusza Nyczka szczególną uwagę zwrócono na oryginalność fabuły oraz nieograniczoną wyobraźnię pisarki.
„Czytając […] powieść Joanny Bator nie wierzyłem, dosłownie, własnym oczom. Gdzież wynalazła te wszystkie nadzwyczajności i ciemne czarodziejstwa zobaczone i doznane przez stołeczną dziennikarkę? Wtedy w sukurs przyszedł mi język tej książki, bo to on właśnie, język, najlepiej wytłumaczył i obronił szalone pomysły autorki. Dzięki niemu, jego giętkości i wielobarwności banalna zwykłość i zwykła banalność zamieniały się w wydarzenia, małe święta codzienności” - uzasadnił Tadeusz Nyczek.
Joanna Bator, nominowana do Nagrody Literackiej NIKE już po raz trzeci, odbierając statuetkę przyznała, że „pisanie to mokra robota. Leją się pot, krew i łzy. Bywa ciemno, prawie noc”.
W nagrodzonej książce autorka nawiązuje do konwencji powieści gotyckiej. Nie po to jednak, by bawić czytelnika. W tym, co niesamowite, często ukryta jest prawda o nas, której na co dzień nie chcemy pamiętać. Reporterka Alicja Tabor wraca do Wałbrzycha, miasta swojego dzieciństwa. Osiada w pustym poniemieckim domu, z którego przed laty wyruszyła w świat. Dowiaduje się, że od kilku miesięcy w Wałbrzychu znikają dzieci, a mieszkańcy zachowują się dziwnie. Rośnie niezadowolenie, częstsze są akty przemocy wobec zwierząt, w końcu pojawia się samozwańczy prorok, Jan Kołek. Wyjaśnianiu tych zagadek towarzyszy odkrywanie tajemnic z przeszłości Alicji i obnażanie okrucieńst w polskiej codzienności.
Podczas gali wręczono także Nagrodę Czytelników „Gazety Wyborczej”. Otrzymał ją śląski pisarz i publicysta Szczepan Twardoch za książkę „Morfina”.
W siódemce nominowanych - poza nagrodzoną powieścią Joanny Bator - znalazły się trzy inne powieści, książka reportażowa, tom poetycki i po raz pierwszy w historii Nagrody komiks:
• „Patrz na mnie, Klaro!”, Kaja Malanowska, Krytyka Polityczna, Warszawa (powieść);
• „Noc żywych Żydów”, Igor Ostachowicz, W.A.B., Warszawa (powieść);
• „Morfina”, Szczepan Twardoch, Wydawnictwo Literackie, Kraków (powieść);
• „Mokradełko”, Katarzyna Surmiak-Domańska, Czarne, Wołowiec (reportaż);
• „Bach for my baby”, Justyna Bargielska, Biuro Literackie, Wrocław (tom poetycki);
• „Przygody na bezludnej wyspie”, Maciej Sieńczyk, Lampa i Iskra Boża, Warszawa (komiks).
Joanna Bator to pisarka, publicystka, felietonistka "Gazety Wyborczej", jurorka międzynarodowej Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Publikowała w "Twórczości", "Czasie Kultury", "Tygodniku Powszechnym", "Bluszczu", "Kulturze i społeczeństwie". Autorka prac naukowych, esejów, powieści i opowiadań.
NIKE jest coroczną, prestiżową nagrodą za najlepszą książkę roku. W konkursie mogą startować wszystkie gatunki literackie. Nagrody nie można podzielić ani nie przyznać. Dotyczy tylko autorów żyjących.
Jurorami tegorocznej, 17. edycji konkursu byli: Marek Beylin, Przemysław Czapliński, Jan Gondowicz, Mikołaj Grabowski, Inga Iwasiów, Ryszard Koziołek, Tadeusz Nyczek (przewodniczący), Maria Poprzęcka oraz Joanna Tokarska-Bakir.
Fundacja Nagrody Literackiej NIKE organizuje konkurs od 1997 roku. Jego celem jest promocja literatury polskiej, a w szczególności rodzimej powieści.
Dotychczasowi laureaci Nagrody:
2012 – „Książka twarzy”, Marek Bieńczyk
2011 – „Pióropusz”, Marian Pilot
2010 - „Nasza klasa”, Tadeusz Słobodzianek
2009 - „Piosenka o zależnościach i uzależnieniach", Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
2008 - „Bieguni", Olga Tokarczuk
2007 - „Traktat o łuskaniu fasoli", Wiesław Myśliwski
2006 - „Paw królowej", Dorot Masłowska
2005 - „Jadąc do Babadag", Andrzej Stasiuk
2004 - „Gnój", Wojciech Kuczok
2003 - „Zachód słońca w Milanówku", Jarosław Marek Rymkiewicz
2002 - „W ogrodzie pamięci", Joanna Olczak-Ronikier
2001 - „Pod Mocnym Aniołem", Jerzy Pilch
2000 - „Matka odchodzi", Tadeusz Różewicz
1999 - „Chirurgiczna precyzja", Stanisław Barańczak
1998 - „Piesek przydrożny", Czesław Miłosz
1997 - „Widnokrąg", Wiesław Myśliwski.
