Komisja Europejska ogłosiła strategię walki z dezinformacją i fake newsami w internecie. W planach jest między innymi utworzenie system wczesnego ostrzegania o prowadzonych na terenie Unii Europejskiej kampaniach dezinformacyjnych, a także kontrola wprowadzania odpowiednich rozwiązań przez największe platformy internetowe.
Komisja Europejska informuje, że strategia walki ze zjawiskiem fake newsów jest tworzona po to, aby chronić europejskie systemy demokratyczne i debatę publiczną w przededniu wyborów do Parlamentu Europejskiego, które odbędą się w 2019 r., oraz szeregu wyborów krajowych i lokalnych w państwach członkowskich przed końcem 2020 r.
KE przypomina, że w kwietniu br. przedstawiła europejskie podejście i narzędzia samoregulacyjne mające na celu zwalczanie dezinformacji w internecie. Obejmują one unijny kodeks postępowania w zakresie dezinformacji, wsparcie dla niezależnej sieci podmiotów weryfikujących fakty oraz narzędzia służące stymulowaniu wysokiej jakości dziennikarstwa.
16 października br. Facebook, Google, Twitter i Mozilla, a także stowarzyszenia branżowe reprezentujące platformy internetowe i stowarzyszenia handlowe reprezentujące przemysł reklamowy i reklamodawców podpisały kodeks postępowania w sprawie przeciwdziałania szerzeniu się fake newsów.
W komunikacie komisja informuje, że w planie działania – przygotowanym w ścisłej współpracy z komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci Věrą Jourovą, komisarzem do spraw unii bezpieczeństwa Julianem Kingiem i komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego Mariją Gabriel – skupiono się na czterech dziedzinach, które mają kluczowe znaczenie dla skutecznego budowania zdolności UE i wzmocnienia współpracy między państwami członkowskimi a unią.
Zwiększanie wykrywalności: Grupa zadaniowa ds. komunikacji strategicznej, Komórka UE ds. Syntezy Informacji o Zagrożeniach Hybrydowych w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ) oraz delegatury UE w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa zostaną znacznie wzmocnione dodatkowymi wyspecjalizowanymi pracownikami i narzędziami do analizy danych. Oczekuje się, że budżet ESDZ na komunikację strategiczną wzrośnie ponad dwukrotnie, z 1,9 mln euro w 2018 r. do 5 mln euro w 2019 r. Środki te zostaną przeznaczone na walkę z dezinformację i zwiększanie świadomości na temat negatywnych skutków dezinformacji. Państwa członkowskie UE powinny uzupełniać te działania, wzmacniając własne środki zwalczania dezinformacji.
Skoordynowana reakcja: Stworzony zostanie specjalny system wczesnego ostrzegania, aby ułatwić instytucjom UE i państwom członkowskim wymianę danych i ocen kampanii dezinformacyjnych oraz informowanie w czasie rzeczywistym o zagrożeniach związanych z dezinformacją. Instytucje UE i państwa członkowskie skoncentrują się też na proaktywnej i obiektywnej komunikacji na temat unijnych wartości i strategii politycznych.
Platformy internetowe i przemysł: Sygnatariusze kodeksu postępowania powinni szybko i skutecznie wdrażać zobowiązania podjęte w ramach tego kodeksu, koncentrując się na działaniach, które mają pilny charakter w związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 r. Obejmuje to w szczególności zapewnienie przejrzystości w zakresie reklamy politycznej, zwiększenie wysiłków na rzecz zamykania aktywnych fałszywych kont, znakowanie interakcji nieprowadzonych przez człowieka (wiadomości automatycznie wysyłane przez „boty”) oraz współpracę z podmiotami weryfikującymi fakty i naukowcami w celu wykrywania kampanii dezinformacyjnych i zwiększenia widoczności i upowszechnienia sprawdzonych treści. Komisja, z pomocą europejskiej grupy organów regulacyjnych odpowiedzialnych za audiowizualne usługi medialne, zapewni ścisłe i stałe monitorowanie realizacji zobowiązań.
Podnoszenie świadomości i wzmacnianie pozycji obywateli: Instytucje UE i państwa członkowskie, oprócz ukierunkowanych kampanii uświadamiających, będą promować umiejętność korzystania z mediów poprzez specjalne programy. Udzielane będzie wsparcie krajowym multidyscyplinarnym zespołom niezależnych naukowców i podmiotów weryfikujących fakty, aby wykrywać i ujawniać kampanie dezinformacyjne we wszystkich portalach społecznościowych.
- Musimy być zjednoczeni i połączyć siły, aby chronić nasze demokracje przed dezinformacją - podkreśla Andrus Ansip, wiceprzewodniczący do spraw jednolitego rynku cyfrowego. - Byliśmy świadkami prób ingerowania w wybory i referenda, a dowody wskazują na to, że głównym źródłem tych kampanii była Rosja. Aby stawić czoła tym zagrożeniom, proponujemy poprawić koordynację z państwami członkowskimi za pośrednictwem systemu wczesnego ostrzegania, wzmocnić nasze zespoły ujawniające dezinformację, zwiększyć wsparcie dla mediów i naukowców oraz zwrócić się do platform internetowych o wywiązanie się ze zobowiązań. Walka z dezinformacją wymaga wspólnego wysiłku.
Według zapowiedzi instytucje unijne opracują i wdrożą środki określone w planie działania w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i Parlamentem Europejskim.
W związku z wyborami do Parlamentu Europejskiego system wczesnego ostrzegania zostanie uruchomiony do marca 2019 r. Oprócz tego wzmocnione zostaną odpowiednie zasoby.
Sygnatariusze kodeksu postępowania będą musieli przedstawić KE pierwsze informacje na temat wdrażania kodeksu do końca 2018 r. Następnie komisja opublikuje je w styczniu 2019 r. Od stycznia do maja platformy internetowe będą musiały co miesiąc składać komisji sprawozdania. Komisja przeprowadzi również kompleksową ocenę wdrożenia kodeksu postępowania w pierwszych 12 miesiącach. Jeżeli wdrożenie i wpływ kodeksu postępowania okażą się niezadowalające, komisja przewiduje, że może zaproponować dalsze środki, w tym środki o charakterze regulacyjnym.
