Film „Przeminęło z wiatrem”, rok 1939
Powieść Margaret Mitchell „Przeminęło z wiatrem”, której akcja rozgrywa się w Georgii podczas wojny secesyjnej, została opublikowana w 1936 roku, a 3 lata później na ekrany kin trafił nagrodzony Oscarem film.
W ciągu ostatnich kilku lat pojawiły się kontrowersje w kwestii tego, jak „obchodzić się” z materiałem źródłowym, czyli powieścią autorki, a wydawca Pan Macmillan zdecydował, że najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie na początku książki ostrzeżenia o treściach stanowiących o białej supremacji.
Wydawca dodał notę o następującej treści:
„Powieść zawiera przedstawienie niedopuszczalnych praktyk, rasistowskie i stereotypowe przedstawienia oraz niepokojące tematy, charakterystykę, język i obrazy […] Tekst tej książki pozostaje wierny oryginałowi pod każdym względem i odzwierciedla język i okres, w którym została napisana. Chcemy ostrzec czytelników, że mogą znaleźć w treści krzywdzące lub wręcz szkodliwe zwroty i terminologię, która była powszechna w czasie pisania tej powieści i która jest zgodna z kontekstem historycznym tej powieści. Ponadto Philippa Gregory, autorka powieści historycznych, otrzymała zlecenie napisania nowego wstępu do najnowszej wersji, przedstawiającego aspekty książki związane z „białą supremacją””.
Wersja filmowa została zablokowana przez HBO Max kilka lat temu z powodu „rasistowskich przedstawień”, Amerykanie próbowali zdobyć kopię „Przeminęło z wiatrem” na Blu-Ray i DVD. Film znacznie zyskał, stając się bestsellerem numer jeden na liście sprzedaży Amazona dla telewizji i filmów. Znalazł się również w pierwszej piątce, niemal natychmiast po zakazie HBO Max, na listach przebojów iTunes.
Amerykański klasyk z 1939 roku został wycofany z HBO Max po tym, jak platforma została skrytykowana przez scenarzystę „12 Years A Slave” Johna Ridleya w artykule opublikowanym przez „Los Angeles Times”.
To posunięcie mające na celu usunięcie „Przeminęło z wiatrem” nastąpiło po ogólnokrajowych protestach w USA w związku ze śmiercią George’a Floyda.
Opinia amerykańskiego krytyka Jordana Ruimy
Zdaniem krytyka filmowego Jordana Ruimy z serwisu worldofreel.com:
Film „Przeminęło z wiatrem” wcale nie jest „dziko rasistowski”. Główna fabuła kręci się wokół relacji, a nie wychwalania Południa, Konfederacji i niewolnictwa.
Te motywy pojawiają się w tle historii, ale wcale nie są blisko głównego tematu. Nie ma to nic wspólnego z gloryfikacją plantacyjnego społeczeństwa, powieść i film zamiast tego zajmują się uniwersalnymi tematami miłości i zdrady. Miejsce akcji mogłoby zostać osadzone w dowolnej epoce lub nawet bez kontekstu historycznego i nadal byłaby to ta sama historia.
Film jest wierny epoce, w której człowiek nie gardziłby niewolnictwem i popierał Południe, ale nie przypominam sobie, żeby były tam jakieś motywowane politycznie przesłania, takie jak to, że Południe miało rację, jak Północ się myliła, albo jak usprawiedliwiono niewolnictwo.
Doszło teraz do punktu, w którym „Przeminęło z wiatrem” stało się tak samo tabu, jak górująca, ale reakcyjna płyta rasizmu DW Griffitha „Narodziny narodu”. Mówi się, że ten film doprowadził do gwałtownego wzrostu liczby rejestracji KKK w 1915 r. — podczas gdy nic nie wskazuje na to, że „Przeminęło z wiatrem” spowodowało więcej rasizmu.
Podczas gdy „Przeminęło z wiatrem” do pewnego stopnia romantyzuje stary styl życia na plantacji, nie jest tak szaleńczo rasistowski jak „Nation” Griffitha, w końcu odrażający rasizm filmu oczerniał czarnych ludzi i gloryfikował Ku Klux Klan. Jest też przypadek aktorki „Przeminęło z wiatrem” Hattie McDaniel, która zdobyła Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej, stając się pierwszym Afroamerykanką, która zdobyła Oscara.
Reakcyjne czasy, w których żyjemy, próbują zanegować wszystko, co wydarzyło się w przeszłości. Zamiast uczyć się o tym i upewnić się, że te same błędy się nie powtórzą, po prostu próbujemy wymazać historię – podsumował krytyk.
Obecnie film „Przeminęło z wiatrem” nie jest dostępny w ofercie HBO Max.
