Większość rządząca chce podwyższyć dotację budżetową dla TVP i Polskiego Radia z 2 do 2,7 mld zł, natomiast PO wspiera projekt ustawy likwidującej abonament rtv. W ostatnich latach abonament z rekompensatą budżetową stanowiły ponad 60 proc. wpływów u TVP i ponad 80 proc. u Polskiego Radia. - Abonament w praktyce już nie istnieje i nikt go nie przywróci. A bez pieniędzy z rekompensaty TVP czeka szybka niewypłacalność - komentuje Juliusz Braun, były prezes nadawcy.
W połowie grudnia Sejm przyjął ustawę budżetową na 2023 r. Przegłosowano m.in. zaproponowaną pod koniec listopada przez posła PiS Andrzeja Kosztowniaka poprawkę zwiększającą z 2 do 2,7 mld zł rekompensatę abonamentową z kasy państwowej dla Telewizji Polskiej i Polskiego Radia.
Budżet trafił do Senatu, który zapewne uchyli poprawkę zwiększającą finansowanie publiczne dla TVP i Polskiego Radia. Ostatecznie będą jednak decydowali posłowie (wśród nich większość popiera obóz rządzący) i prezydent Andrzej Duda.
Coraz mniej z abonamentu, rośnie rekompensata
Media publiczne środki wprost z budżetu państwa dostają od kilku lat, ma to być rekompensata za wpływy z abonamentu radiowo-telewizyjnego utracone wskutek zwolnienia z tej daniny kilku grup społecznych.
Rok po roku kwota rekompensat mocno wzrosła. Na przełomie 2017 i 2018 roku za dwa lata przyznano 980 mln zł, z czego 860 mln zł Telewizji Polskiej, 62,2 mln zł Polskiemu Radiu, a 57,8 mln zł do podziału dla 17 rozgłośni regionalnych Polskiego Radia działających jako osobne spółki.
Rok później rekompensata tylko za rok wyniosła 1,26 mld zł, z czego 1,12 mld zł trafiło do Telewizji Polskiej. Natomiast w ostatnich trzech latach TVP i Polskiemu Radiu przekazywano z państwowej kasy prawie 2 mld zł rocznie.
Równocześnie przychody z abonamentu rtv malały. W 2016 roku tę daninę opłacało 1,12 mln spośród 3,2 mln uprawnionych do tego gospodarstw domowych. Wpływy wyniosły 749,9 mln zł, z czego 365,5 mln zł otrzymała Telewizja Polska, 185,9 mln zł - Polskie Radio, a 170,6 mln zł - publiczne stacje regionalne.
W 2020 roku abonament rtv płaciło już tylko 680,2 tys. gospodarstw i firm, a przychody sięgnęły 672 mln zł. Odpowiadająca za pobór abonamentu Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji prognozuje, że w przyszłym roku będzie to już tylko 616 mln zł.
- Abonament w praktyce już nie istnieje i nikt go nie przywróci, także w modelu poboru razem z rachunkami za prąd. Żaden polityk nie ogłosi, że wprowadza nową, powszechną opłatę, nawet jeśli miałaby wynosić kilka złotych - komentuje dla Wirtualnemedia.pl Juliusz Braun, w przeszłości m.in. członek KRRiT i Rady Mediów Narodowych oraz prezes Telewizji Polskiej.
Jego zdaniem w takiej sytuacji jedynym realnym rozwiązaniem jest finansowanie mediów publicznych wprost z budżetu państwa
- Ale żeby ono funkcjonowało dobrze, trzeba je bardzo dokładnie opisać i zagwarantować, że będzie stabilne przez wiele lat - zaznacza Braun. - Żeby nie było jak teraz - środki przyznawane z roku na rok, spod dużego palca. We wszystkich krajach, gdzie media publiczne są finansowane z budżetu państwa, są bardzo precyzyjnie, na wiele lat określone zasady tego finansowania - podkreśla.
Ponad 60 proc. wpływów TVP z rekompensaty i abonamentu
Dzięki rekompensatom już w ostatnich latach środki publiczne stały się większym źródłem przychodów Telewizji Polskiej niż reklamy i sponsoring. W 2016 roku nadawca przy 361 mln zł z abonamentu zarobił , 872,3 mln zł z reklam i sponsoringu.
Dwa lata później środki z rekompensaty i abonamentu pierwszy raz przewyższyły wpływy reklamowe, a od 2020 roku są od nich ponad dwukrotnie wyższe. Mocna zmiana proporcji wynika również z tego, że wpływy TVP z reklam i sponsoringu są stabilne, oscylują wokół 850-900 mln zł rocznie.
>>> Praca.Wirtualnemedia.pl - tysiące ogłoszeń z mediów i marketingu
Przychody Telewizji Polskiej:
- 2016 r.: 361 mln zł z abonamentu, 872,3 mln zł z reklam i sponsoringu
- 2017 r.: 621,1 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 798,7 mln zł z reklam i sponsoringu
- 2018 r.: 980,3 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 911,9 mln zł z reklam i sponsoringu
- 2019 r.: 1,4 mld zł z abonamentu i rekompensaty, 873,7 mln zł z reklam i sponsoringu
- 2020 r.: 1,88 mld zł z abonamentu i rekompensaty, 770,4 mln zł z reklam i sponsoringu
- 2021 r.: 2,03 mld zł z abonamentu i rekompensaty, 844,1 mln zł z reklam i sponsoringu
W 2016 roku przychody abonamentowe stanowiły 24,5 proc. łącznych wpływów Telewizji Polskiej. W 2018 roku udział abonamentu i rekompensaty w przychodach nadawcy wynosił już 44,5 proc., w 2020 roku - 61,8 proc., a w ub.r. - 62,5 proc.
Wyniki finansowe Telewizji Polskiej:
- 2016 r.: 1,47 mld zł przychodów, 1,65 mld zł kosztów operacyjnych, 176,7 mln zł straty netto;
- 2017 r.: 1,78 mld zł przychodów, 1,68 mld zł kosztów operacyjnych, 0,56 mln zł straty netto;
- 2018 r.: 2,2 mld zł przychodów, 2,07 mld zł kosztów operacyjnych, 3,49 mln zł zysku netto;
- 2019 r.: 2,71 mld zł przychodów, 2,44 mld zł kosztów operacyjnych, 89,1 mln zł zysku netto;
- 2020 r.: 3,04 mld zł przychodów, 2,57 mld zł kosztów operacyjnych, 198,3 mln zł zysku netto;
- 2021 r.: 3,25 mld zł przychodów, 3,12 mld zł kosztów operacyjnych, 3,9 mln zł zysku netto;
A co gdyby po zmianie władzy nowy obóz rządzący zdecydował o szybkiej likwidacji wsparcia budżetowego dla TVP i Polskiego Radia? - Skończyłoby się to szybko niewypłacalnością - nie ma wątpliwości Juliusz Braun.
Platforma Obywatelska poinformowała, że popierany przez nią obywatelski projekt ustawy zakładającej likwidację TVP Info i abonamentu radiowo-telewizyjnego został złożony w Sejmie, z ponad 100 tys. podpisów poparcia.
Na razie wszyscy politycy opozycji krytykują plan zwiększenia finansowania budżetowego dla mediów publicznych. Rafał Trzaskowski w piątek zwrócił uwagę, że dotacja budżetowa dla Warszawy na przyszły rok została obniżona o 2 mld zł (budżet stolicy na 2023 roku przyjęto w czwartek). - Już wiemy, na co te pieniądze są przeznaczane. Właśnie po to pieniądze są zabierane Polkom i Polakom, żeby finansować z nich propagandę - stwierdził.
PO nie przedstawiła jeszcze koncepcji finansowania TVP i Polskiego Radia po zlikwidowaniu abonamentu rtv.
Polskie Radio: sześć razy więcej ze środków publicznych niż z reklam
W budżecie Polskiego Radia już przed wprowadzeniem rekompensat środki z abonamentu rtv były kilkakrotnie wyższe niż z reklam. W 2019 roku wyniosły 185,9 mln zł, podczas gdy Agencji Reklamy nadawcy wygenerowała 60,7 mln zł.
Po dodaniu pieniędzy z budżetu państwa dysproporcje tylko się zwiększyły: w 2019 roku nadawca zanotował 219,3 mln zł z abonamentu i rekompensaty oraz 62,7 mln zł z reklam i sponsoringu.
W kolejnych latach wpływy reklamowe skurczyły się o 20 mln zł, w związku z recesją na rynku reklamowych po wybuchu epidemii oraz dużym spadkiem słuchalności Trójki od wiosny 2020 roku. Natomiast przychody z abonamentu i rekompensaty wzrosły do ok. 280 mln zł rocznie.
Przychody Polskiego Radia:
- 2016 r.: 185,9 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 60,7 mln zł z Agencji Reklamy,
- 2017 r.: 193,4 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 60,5 mln zł z Agencji Reklamy,
- 2018 r.: 232,8 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 67,8 mln zł z Agencji Reklamy,
- 2019 r.: 219,3 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 62,7 mln zł z Agencji Reklamy,
- 2020 r.: 278,5 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 42 mln zł z Agencji Reklamy,
- 2021 r.: 285,8 mln zł z abonamentu i rekompensaty, 42,3 mln zł z Agencji Reklamy.
W 2016 roku abonament stanowił 64,3 proc. wpływów Polskiego Radia, a dwa lata później razem z rekompensatą było to już 69,2 proc. W 2020 roku ten udział sięgnął 80,5 proc, a w ub.r. - 80,7 proc.
W latach 2016-2021 firma dwukrotnie miała stratę netto, zanotowała łącznie 6,5 mln zł zysku.
Wyniki finansowe Polskiego Radia:
- 2016 r.: 289 mln zł przychodów, 284,9 mln zł kosztów własnych sprzedaży, 2,5 mln zł zysku netto;
- 2017 r.: 297,9 mln zł przychodów, 293,4 mln zł kosztów własnych sprzedaży, 2,8 mln zł zysku netto;
- 2018 r.: 336,5 mln zł przychodów, 317,2 mln zł kosztów własnych sprzedaży, 15,3 mln zł zysku netto;
- 2019 r.: 316,1 mln zł przychodów, 325,3 mln zł kosztów własnych sprzedaży, 10,4 mln zł straty netto;
- 2020 r.: 346 mln zł przychodów, 326,6 mln zł własnych sprzedaży, 16,1 mln zł zysku netto;
- 2021 r.: 354,3 mln zł przychodów, 374 mln zł kosztów własnych sprzedaży, 19,9 mln zł straty netto;
Od początku 2023 roku będą obowiązywały wyższe stawki abonamentu radiowo-telewizyjnego. Miesięczna opłata za używanie odbiornika radiowego wzrośnie z 7,50 do 8,70 zł, a za telewizor lub telewizor i radio - z 24,50 do 27,30 zł.
