Część wydawców prasy wprowadza od dziś regulamin, doprecyzowujący prawo prasowe. Zawiera on zasady korzystania z ich artykułów w innych mediach i ma przeciwdziałać kradzieży tych treści. - To nowa epoka w polskich mediach - mówi Bogusław Chrabota, szef „Rzeczpospolitej”, która dołączyła do akcji.
W grupie inicjatywnej, która stworzyła regulamin, poza „Rzeczpospolitą” (Gremi Business Communication) znalazł się także wydawany przez GBC „Parkiet”, a także dzienniki regionalne Grupy Polskapresse i Mediów Regionalnych, „Dziennik Gazeta Prawna" (Infor Biznes), "Puls Biznesu" (Bonnier Business Polska), „Tygodnik Powszechny” (Tygodnik Powszechny), a także Izba Wydawców Prasy i Polska Agencja Prasowa.
- W regulaminie chodzi przede wszystkim o doprecyzowanie przepisów o dozwolonym użytku, które są w prawie autorskim. To są wyjątki w ochronie prawa autorskiego - powinny więc być interpretowane ścieśniająco, tymczasem jest tak, że powołujący się na te przepis o dozwolonym użytku rozszczelniają ochronę praw autorskich - mówił na poniedziałkowej konferencji Jacek Wojtaś, prawnik z Izby Wydawców Prasy.
- Przepisy o dozwolonym użytku regulują takie sytuacje, kiedy można bez zgody posiadacza praw autorskich korzystać z utworów, ale to korzystanie nie może naruszać normalnego korzystania z utworu, ani godzić w słuszne interesy twórców - podkreślał Wojtaś.
Jednak bardzo często dochodzi do nadużyć w korzystaniu z dozwolonego użytku. Jan Urbański, prezes Stowarzyszenia Wydawców Repropol (reprezentującym interesy ponad 20 polskich wydawców) wymieniał, że chodzi m.in. o „piratowanie” całych wydań gazet w sieciach p2p, zamieszczanie pełnych treści materiału prasowego na stronach firm, udostępnianie w portalach omówień i streszczeń tekstów, obszerne ich przedruki, publikowane bez odnośników do oryginalnego materiału.
- Z przykrością trzeba stwierdzić, że obserwujemy pasożytnictwo treści, które ogranicza zakres działalności redakcji prasowych, w tym redakcji publikujących w internecie - mówi Maciej Hoffman, dyrektor generalny Izby Wydawców Prasy.
Wprowadzony od dziś regulamin ma na celu m.in. określenie ram, rozmiarów czy zakresów, w których można korzystać z chronionych utworów w oparciu o tzw. licencje ustawowe. Podano w nim m.in. czym jest cytat oraz jak powinny wyglądać przeglądy prasy w innych mediach, by zbytnio nie eksploatowały publikowanych przez wydawcę treści.
W regulaminie wyraźnie zapisano, że nie można zacytować więcej niż 5 proc. danego artykułu (jednej strony znormalizowanego maszynopisu), a cytat nie może stanowić więcej niż 20 proc. treści materiału, w którym został wykorzystany. Podano też, w prawie cytatu mieści się zamieszczenie w serwisie internetowym urywków o objętości nieprzekraczającej 11 słów zawartych w artykule pod warunkiem dodania do nich linku do cytowanego materiału i linku do strony głównej serwisu, gdzie został oryginalnie publikowany. Jest też mowa o tym, iż firmy monitorujące media powinny mieć licencje na korzystanie z materiałów wydawców, pozyskane od nich bezpośrednio lub od Stowarzyszenia Wydawców Repropol.
Od wtorku 13 stycznia br. materiały ukazujące się w gazetach, które będą respektować regulamin i na ich stronach internetowych, oznaczane będą symbolami © oraz ℗. Znak © oznacza, że materiał nie może być kopiowany bez zgody wydawcy, zaś symbol ℗ wskazuje, iż wykorzystanie artykułu przez inne firmy możliwe jest jedynie po uiszczeniu opłaty zgodnej z redakcyjnym cennikiem. Na konferencji wydawcy zapowiedzieli, że będą wystawiać faktury podmiotom przedrukowującym ich treści.
- Ta regulacja nie zmieni sytuacji normalnego czytelnika. Chodzi o to, by zapoznawał się z treściami w sposób legalny, a nie wspierając pasożytnictwo czy piractwo - mówił o regulaminie Jacek Wojtaś.
Dr Sybilla Stanisławska-Kloc, prawnik z Kancelarii Markiewicz & Sroczyński podkreśliła, że regulamin nie tworzy nowego prawa, ale stanowi krok w celu ułatwienia stosowania istniejących przepisów.
- Prawo autorskie nie jest sformułowanie kazuistycznie. Nie da się w przepisach zapisać wszystkich przypadków - mówiła Stanisławska-Kloc. - Można mieć nadzieję, że ten regulamin stanowić pierwszy krok do stworzenia dobrych obyczajów, które mogą być wykorzystywane przez sądy w orzeczeniach sądowych - dodała.
We wtorek 13 stycznia br. wszystkie wydania dzienników, które przyłączyły się do akcji, ukażą się ze specjalną okładką, która ma uświadomić czytelnikom konieczność ochrony treści publikowanych w prasie. Projekt wspólnej okładki przygotował Tomasz Bocheński, dyrektor artystyczny Polskapresse i Mediów Regionalnych.
