Uchwalona w piątek przez Sejm nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji, określana jako „lex TVN”, zawiera przepisy zamieniające sposób powoływania i odwoływania władz firm mediów publicznych oraz wybierania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji koncesję na nadawanie w Polsce będą mogły być przyznawane firmom, w których podmioty spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego mają maksymalnie 49 proc. udziałów.
Jedynym ze znaczących nadawców radiowych i telewizyjnych mającym właściciela spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego jest TVN Grupa Discovery należąca do amerykańskiego koncernu Discovery. W oświadczeniu zarząd firmy ocenił, że uchwalenie nowelizacji stanowi „bezprecedensowy zamach na wolne media” oraz „działania wymierzone w największego i najważniejszego polskiego sojusznika, bo to na Stanach Zjednoczonych opiera się polskie bezpieczeństwo i duża część polskiej gospodarki”.
Firma zapowiedziała, że „TVN Grupa Discovery i Discovery Inc. są zdeterminowane do obrony swoich inwestycji w Polsce i użyją wszystkich środków prawnych, by misja naszych mediów w Polsce była kontynuowana”.
„Lex TVN” ograniczy kompetencje Rady Mediów Narodowych
W czasie procedowania nowelizacji po raz pierwszy w Sejmie Konfederacja na posiedzeniu komisji kultury i środków przekazu zgłosiła poprawkę zakładającą, że członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji będę powoływani przez prezydenta RP za zgodą Sejmu i Senatu na wniosek marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów. Szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów do KRRiT ma określać uchwała Sejmu. Na wybór członków KRRiT zgodę musiałby wyrazić Sejm, a następnie Senat.
Ponadto poprawka zakłada wykreślenie z ustawy przepisu stanowiącego, że członków zarządów Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i regionalnych rozgłośni publicznych „powołuje i odwołuje Rada Mediów Narodowych”.
W pierwszej połowie sierpnia na posiedzeniu komisji biuro legislacyjne oceniło, że poprawki Konfederacji przekraczają dopuszczalny zakres określony przez przepisy - zakres pierwotnego przedłożenia oraz zawierają błędy legislacyjne. Poprawki Konfederacji zostały negatywnie zaopiniowane w głosowaniu przez członków komisji.
Inaczej było wieczorem na posiedzeniu plenarnym Sejmu. W głosowaniu poprawkę zgłoszoną przez Konfederację poparło 228 posłów, przeciw było 226, a jedna osoba się wstrzymała.
Na początku września Senat w całości zawetował nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji. Natomiast w piątek Senat odrzucił weto, nie wnosząc żadnych zmian do nowelizacji.
Jak jest powoływana KRRiT
Na mocy obecnych zapisów ustawy o radiofonii i telewizji Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji składa się z pięciorga członków. Po dwie osoby powołuje Sejm i prezydent RP, a jedną Senat. Członkowie są powoływani na 6-letnią kadencję „spośród osób wyróżniających się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków społecznego przekazu”
Obecny skład KRRiT wybrano w połowie 2016 roku. W lipcu Sejm powołał Witolda Kołodziejskiego (został przewodniczącym Krajowej Rady) i Elżbietę Więcławskę-Sauk, a Senat - Teresę Bochwic (jest wiceprzewodniczącą), natomiast we wrześniu prezydent Andrzej Duda mianował Janusza Kaweckiego i Andrzeja Sabatowskiego.
Kadencja obecnych członków Krajowej Rady upłynie w połowie 2022 roku.
Władze TVP i Polskiego Radia zamiast KRRiT powołuje RMN
Kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji dotyczące powoływania i odwoływania władz Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i regionalnych rozgłośni publicznych przejęła utworzona w połowie 2016 roku Rada Mediów Narodowych.
Wcześniej przez pół roku obowiązywała tzw. mała nowelizacja ustawy medialnej, na mocy której nowych członków zarządów TVP, Polskiego Radia i PAP mianował ówczesny minister skarbu państwa.
W skład Rady Mediów Narodowych wchodzą politycy PiS: były poseł Krzysztof Czabański (jest przewodniczącym), posłanka Joanna Lichocka i europosłanka Elżbieta Kruk, a także Juliusz Braun (z rekomendacji PO) i powołany pod koniec ub.r. poseł Robert Kwiatkowski (z rekomendacji Lewicy).
Działalność Rady Mediów Narodowych określa też osobna ustawa przyjęta w połowie 2016 roku. RMN powołuje i odwołuje także władze Polskiej Agencji Prasowej, której nie dotyczy ustawa o radiofonii i telewizji.
Jesienią 2016 roku RMN przeprowadziła konkurs na prezesa Telewizji Polskiej (wygrał rządzący TVP od stycznia 2016 roku Jacek Kurski), a wiosną 2017 roku na prezesa Polskiego Radia (wygrała Barbara Stanisławczyk-Żyła, po czym szybko zrezygnowała, a na prezesa powołano Jacka Sobalę).
W kolejnych latach Rada Mediów Narodowych nie organizowała już konkursów do władz mediów publicznych. W marcu ub.r. bez szerszego uzasadnienia odwołała Jacka Kurskiego z funkcji prezesa TVP (ogłoszono tona konferencji, na której prezydent Andrzej Duda poinformował o podpisaniu ustawy przyznającej TVP i Polskiemu Radiu 1,9 mld zł rekompensaty abonamentowej z budżetu państwa), natomiast pod koniec maja ponownie powołała Kurskiego do zarządu, a w sierpniu - na stanowisko prezesa.
.jpg)
